Αλιεία - Υδατοκαλλιέργειες

• 
• 

Η αλιεία και οι υδατοκαλλιέργειες προσφέρουν το 16% των ζωικών πρωτεϊνών που καταναλώνει η ανθρωπότητα σε ένα χρόνο, ενώ τα ψάρια αποτελούν τη βασική πηγή πρωτεϊνών για 2 δισεκατομμύρια κατοίκους των αναπτυσσόμενων χωρών.  

Σε παγκόσμιο επίπεδο, στον κλάδο της αλιείας απασχολούνται 36 εκατομμύρια άνθρωποι εκ’ τους οποίων 80% ζει στην Ασία, ενώ έμμεσα απασχολούνται άλλα 80 εκατομμύρια άνθρωποι σε υπηρεσίες που συνδέονται με την αλιεία, όπως  επεξεργασία, μεταφορά και εμπόριο ψαρικών. Αυτό καταδεικνύει τη μεγάλη σημασία της αλιείας  σε κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό και πολιτιστικό επίπεδο.

Από το 1950 έως το 1990, η αλιευτική παραγωγή αυξήθηκε κατά πέντε φορές. Αυτή η τεράστια αύξηση είναι κυρίως αποτέλεσμα της συνεχούς εξέλιξης της βιομηχανικής αλιείας μέσω της εφαρμογής νέων τεχνολογιών στον εντοπισμό των ιχθυοαποθεμάτων και της κατασκευής αποδοτικότερων αλιευτικών εξοπλισμών και σκαφών. 

Στην Ελλάδα, ο αλιευτικός στόλος χαρακτηρίζεται από τον μεγάλο αριθμό μικρών σκαφών. Συγκεκριμένα, η χώρα μας διαθέτει περίπου το 20% των αλιευτικών σκαφών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), αλλά μόλις το 4,7% της χωρητικότητας του συνόλου του αλιευτικού στόλου της ΕΕ. Έτσι, σύμφωνα με στοιχεία του 2005, από τα περίπου 18.000 αλιευτικά σκάφη, σχεδόν τα 17.000 είναι κάτω από 12 μέτρα μήκος με μέση ηλικία σκαφών τα 26 έτη. Την ίδια χρονιά, ο τομέας της αλιείας στην Ελλάδα απασχόλησε περίπου 31.000 άτομα, ενώ η συνολική αλιευτική παραγωγή ξεπέρασε τους 118.000 χιλιάδες τόνους.Ο ελληνικός αλιευτικός στόλος αποτελείται κυρίως από παλαιά σκάφη μικρής χωρητικότητας και ιπποδύναμης που αλιεύουν παράκτια αποθέματα κατά μήκος των νησιών και της ηπειρωτικής ακτογραμμής, καθώς και ορισμένα αποθέματα της Μεσογείου. Η παράκτια αλιεία έχει κυρίως τη μορφή παραδοσιακής οικογενειακής δραστηριότητας που συνδυάζεται και με άλλες ασχολίες, ενώ ασκείται κατά κύριο λόγο από μεγάλης ηλικίας και μη εκπαιδευμένους επαγγελματίες αλιείς. 

Η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση τροφών υψηλής θρεπτικής αξίας που είναι πλούσιες σε πρωτεΐνες, όπως είναι τα ψαρικά, οδήγησε αναπόφευκτα στην ανάπτυξη των υδατοκαλλιεργειών. Παγκόσμια σήμερα οι καλλιέργειες αυτές αποτελούν τη μόνη ορατή ελπίδα για την αύξηση της αλιευτικής παραγωγής, αφού συνεχώς αυξάνει ο όγκος τους έχοντας πλέον ξεπεράσει το 20% της συνολικής παραγωγής. 

Η Ελλάδα έχει στο θέμα αυτό σημαντικό φυσικό πλεονέκτημα καθώς διαθέτει κατάλληλες θαλάσσιες εκτάσεις και προφυλαγμένα εσωτερικά νερά. Το πλεονέκτημα αυτό έχει αξιοποιηθεί με τον καλύτερο τρόπο και ειδικά την τελευταία 15ετία η εντατική ιχθυοκαλλιέργεια θαλασσινών ειδών έχει αναδειχθεί σε έναν από τους πλέον αναπτυσσόμενους τομείς της εθνικής οικονομίας. 

Σήμερα η χώρα μας είναι πρώτη στη Μεσόγειο, καθώς και σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, στην καλλιέργεια θαλασσινών ψαριών εντατικής εκτροφής, όπως η τσιπούρα και το λαυράκι, ενώ τα θαλασσινά ψάρια από ιχθυοκαλλιέργεια κατέχουν τη 2η θέση στο εξαγωγικό εμπόριο στην κατηγορία "τρόφιμα". Το σύνολο των αλιευμάτων που προέρχονται από υδατοκαλλιέργειες αποτελεί περισσότερο από το 1/3 της συνολικής αλιευτικής παραγωγής της Ελλάδας.