Διαστρωμάτωση

• 
• 

Το θαλάσσιο περιβάλλον διακρίνεται σε δυο μεγάλες περιοχές:

•  στην επιφάνεια του βυθού που ακολουθεί το φυσικό ανάγλυφο (βένθος)  
•  στη μάζα του νερού από την επιφάνεια μέχρι τα μεγαλύτερα βάθη (πέλαγος)

Βένθος
Η περιοχή αυτή χωρίζεται σε: α) στην ηπειρωτική κρηπίδα (υφαλοκρηπίδα) που ξεκινά από την ακτογραμμή και φθάνει μέχρι την πρώτη μεγάλη κάμψη του ανάγλυφου όπου ουσιαστικά  ξεκινά η ηπειρωτική κατωφέρεια σε βάθος περίπου 150 - 180 μέτρων και β) στις βαθιές ζώνες που καταλήγουν στις αβυσσαίες πεδιάδες και αδαίες τάφρους.

Μια τέτοια υποθαλάσσια άβυσσος είναι το Φρέαρ των Οινουσσών που βρίσκεται δυτικά της Μεθώνης στη Μεσσηνία και αποτελεί τη βαθύτερη περιοχή της Μεσογείου (5.121 μέτρα). Εκεί λόγω της εξαιρετικής διαφάνειας των νερών γίνονται έρευνες για την ανίχνευση νετρίνων, των πιο μικρών ατομικών σωματιδίων που μοιάζουν με τα ηλεκτρόνια αλλά δεν έχουν ηλεκτρικό φορτίο και προέρχονται από την κοσμική ακτινοβολία.

Πελαγική περιοχή 
Ανάλογα με το βάθος του φωτός που εισέρχεται στη μάζα του νερού την χωρίζουμε κάθετα στις εξής ζώνες:

α) Επιπελαγική ζώνη, από την επιφάνεια μέχρι βάθος 200 μέτρων. Ονομάζεται και εύφωτη ζώνη, καθώς υπάρχει διείσδυση της ηλιακής ακτινοβολίας και δυνατότητα φωτοσύνθεσης, β) Μεσοπελαγική ή μεσόφωτη ζώνη, από 200 μέχρι 1.000 μέτρα βάθος, γ) βαθυπελαγική ζώνη (1.000 - 4.000 μέτρα,) από όπου ξεκινάει η άφωτη ζώνη  κα δ) αβυσσοπελαγική ζώνη, η οποία  περιλαμβάνει όλα τα βαθύτερα από 4.000 μέτρα μέρη του ωκεανού.

Η παρουσία του φωτός επιτρέπει την φωτοσύνθεση. Η πρωτογενής παραγωγή είτε από τα φυτά του βυθού είτε από το φυτοπλαγκτόν, αποτελεί την ενεργειακή βάση κάθε θαλάσσιου τροφικού πλέγματος, ακόμη και στα μεγαλύτερα βάθη όπου επικρατεί απόλυτο σκοτάδι.

Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί οι οποίοι σχηματίζονται και ζουν μέσα στα πελάγια νερά ονομάζονται πελαγικοί οργανισμοί και διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, το πλαγκτόν και το νηκτό.

Το πλαγκτόν περιλαμβάνει όλους εκείνους τους οργανισμούς που παρασύρονται από την θάλασσα. Τα φυτά που έχουν αυτόν τον τρόπο ζωής στα ανώτερα στρώματα του ωκεανού ονομάζονται φυτοπλαγκτόν και τα ζώα ζωοπλαγκτόν.

Το νηκτό περιλαμβάνει όλα εκείνα τα ζώα που είναι ικανά να κινούνται ανεξάρτητα από τα θαλάσσια ρεύματα και δεν είναι μόνο ικανά να καθορίζουν την θέση τους σε σχετικά μικρές περιοχές, αλλά σε πολλές περιπτώσεις να κάνουν μακρινές μεταναστεύσεις. Στο νηκτό περιλαμβάνονται τα περισσότερα ενήλικα ψάρια και καλαμάρια, θαλάσσια θηλαστικά και ερπετά.

Εκτός από το βάθος που φτάνει το φως, η διαφοροποίηση της θαλάσσιας ζωής εξαρτάται και από την απόσταση του νερού από την ακτή. Η επίδραση της χέρσου στο θαλάσσιο περιβάλλον είναι μερικές φορές τόσο σημαντική ώστε να δικαιολογείται ο διαχωρισμός σε παράκτιο θαλάσσιο οικοσύστημα και οικοσύστημα ανοικτής θάλασσας. Οι επιμέρους ζώνες που απαντώνται ξεκινώντας από την ακτή, είναι:

- Η υπερπαλιρροιακή, μεσοπαλιρροιακή και υποπαλιρροιακή (νηριτική) ζώνη. Η υπερπαλιρροιακή ζώνη σπάνια καλύπτεται από νερό, μόνο σε πολύ υψηλές παλίρροιες. Η μεσοπαλιρροιακή ζώνη καλύπτεται παροδικά με νερό και επομένως οι οργανισμοί που ζουν εκεί έχουν αναπτύξει προσαρμογές κατάλληλες για επιβίωση όταν το σώμα τους καλύπτεται από νερό και όταν είναι εκτεθειμένο στον αέρα. Η υποπαλιρροιακή ζώνη ξεκινά από το χαμηλό όριο της παλίρροιας και σταματά στα 200 μέτρα βάθος νερού.

- Η ανοιχτή θάλασσα που αρχίζει πέρα από την υφαλοκρηπίδα.